મહાન રાજદ્વારી આચાર્ય ચાણક્ય તેમની નીતિઓ માટે સમગ્ર વિશ્વમાં પ્રખ્યાત છે. ચાણક્યની નીતિઓ આજના સમયમાં પણ ખુબજ માનવામાં આવે છે. આચાર્ય ચાણક્યએ તેમની નીતિઓ દ્વારા ચંદ્રગુપ્ત મૌર્યને માર્ગદર્શન આપ્યું હતું, ત્યારબાદ તેઓ મગધના સમ્રાટ બન્યા. ચાણક્યજીને માત્ર રાજકારણ અને અર્થશાસ્ત્રની ઊંડી સમજ જ નહોતી, પણ તેમને સામાજિક વિષયોની સારી સમજ પણ હતી. એવું માનવામાં આવે છે કે જો કોઈ વ્યક્તિ ચાણક્ય જીની નીતિઓનું પાલન કરે છે, તો જીવનમાં નિષ્ફળતા ક્યારેય તેની આસપાસ ભટકતી નથી.
આચાર્ય ચાણક્યના જણાવ્યા મુજબ, વ્યક્તિએ જીવનમાં ક્યારેય ત્રણ પ્રકારના લોકોની મદદ ન કરવી જોઈએ. કારણ કે આ ફક્ત તમારી પ્રતિષ્ઠાને નુકસાન પહોંચાડે છે, પણ તમે મુશ્કેલીમાં પણ પડી શકો છો.
મૂર્ખ વ્યક્તિ:
આ શ્લોક દ્વારા આચાર્ય ચાણક્ય જી કહે છે કે વ્યક્તિએ હંમેશા મૂર્ખોથી અંતર રાખવું જોઈએ. કારણ કે આવા લોકોને જ્ઞાન આપવું એ ભેંસની સામે વાંસળી વગાડવા જેવું છે. જો તમે મૂર્ખ વ્યક્તિના સારા વિશે વિચારો છો, તો પણ તે વાહિયાત દલીલો આપશે. મૂર્ખને જ્ જ્ઞાન આપવું એ સમય અને શક્તિનો બગાડ ગણાય છે.
ખરાબ પાત્ર ધરાવનાર વ્યક્તિ :
આચાર્ય ચાણક્ય લોકોને ખરાબ પાત્રવાળી વ્યક્તિથી દૂર રહેવાની સલાહ આપે છે. જો તમે પાત્રહીન વ્યક્તિ સાથે સમય પસાર કરો છો, તો તમારી છબી પણ ખરાબ થઈ શકે છે. તેથી જ ચાણક્ય જી હંમેશા ખરાબ પાત્રની વ્યક્તિથી અંતર રાખવાની સલાહ આપે છે.
બિનજરૂરી રીતે દુ:ખી વ્યક્તિ:
ચાણક્ય જી માને છે કે જે વ્યક્તિ બિનજરૂરી રીતે દુ:ખી છે તે હંમેશા બીજાની પ્રગતિની ઈર્ષ્યા કરે છે. આવા લોકોમાં ઈર્ષ્યાની લાગણી હોય છે. તે દરેકને પાછળ ધકેલવાનો પ્રયત્ન કરે છે. તેથી, ચાણક્ય જી સલાહ આપે છે કે જે વ્યક્તિ બિનજરૂરી રીતે નાખુશ હોય તેનાથી હંમેશા અંતર રાખો. ચાણક્ય જી કહે છે કે આવા લોકો હંમેશા બીજાનો લાભ કેવી રીતે લેવો તે જાણે છે અને કામ પૂર્ણ થયા પછી તેઓ તમને છોડી દે છે.